نکاتی برای ثبت شرکت های خارجی در ایران و شعبه آن

 آیا شرکت های خارجی می توانند در ایران به فعالیت بپردازند و اقدام به ثبت شعبه نمایند ؟

این مقاله محتوای پاسخ به سوالات متقاضیان محترم در خصوص " مقررات و نحوه فعالیت شرکت های خارجی در ایران " می باشد . در این راهنما سعی شده است اطلاعات کاملی راجع به این مهم در دسترس خوانندگان محترم قرار گیرد.

شرکت های خارجی که می خواهند در ایران به فعالیت بپردازند اولین و مهم ترین وظیفه ای که دارند اینست که شرکت خود را به ثبت برسانند؛ ثبت شرکت های خارجی در ایران به دو حالت متصور است :

نخست اینکه شرکت خارجی به خصوص در مواردی که به منظور سرمایه گذاری در ایران حاضر می شود به تشکیل و ثبت یک شرکت فرعی اقدام می نماید.

حالت دوم فعالیت شرکت خارجی در ایران به صورت ثبت شعبه یا نمایندگی می باشد .شعبه شرکت خارجی، واحد محلی تابع شرکت اصلی است که مستقیماَ موضوع و وظایف شرکت اصلی را در محل، انجام می دهد. فعالیت شعبه در محل، تحت نام و با مسئولیت شرکت اصلی خواهد بود.

مهم ترین علتی که یک شرکت خارجی به تاسیس شعبه در کشور دیگری اقدام می نماید، بازاریابی برای فروش محصولات شرکت است. صادرکنندگان اغلب به این نتیجه می رسند که تجارت از طریق شعب یا شرکت های فرعی، بازارهای تازه ای را بر روی محصولات آنان می گشاید و دربرگیرنده عامل رشد قابل توجهی می باشد . بنابراین برای تحقق چنین هدفی ممکن است شرکت های خارجی که به منظور فروش محصولات یا بازاریابی محصولات خود در ایران فعالیت دارند ، به تاسیس شعبه یا نمایندگی اقدام نمایند .

نکات حائز اهمیت راجع به ثبت شعب شرکت های خارجی در ایران :

1- شرکت های خارجی که با دستگاه های دولتی قرارداد قانونی منعقد نموده اند، می توانند در جهت انجام امور قانونی و فعالیت خود، در حدود قرارداد منعقده ، طبق ماده 3 قانون ثبت شرکت ها، به ثبت شعبه خود در ایران مبادرت نماید. به این نحو که شعبه مزبور تابعیت ایرانی ندارد ؛ بلکه فقط در مرجع مربوطه به عنوان شعبه ای از یک شرکت خارجی به ثبت می رسد.

2- ثبت شعبه شرکت های خارجی در ایران مجاز است و مشمول منع مذکور در اصل 81 قانون اساسی نیست.

3- تقاضای ثبت شعبه برای شرکت ، ممکن است ضمن تقاضای ثبت اصلی شرکت به عمل آید که در این صورت باید با تعیین محل شعبه و معرفی مدیر آن یا کسی که حق امضا در شعبه دارد ، در ذیل ثبت اصلی شرکت به ثبت برسد. اما علاوه بر این ، ممکن است شرکت بعد از تاسیس تصمیم به ثبت شعبه نماید. در این صورت تقاضای ثبت شعبه به موجب اظهارنامه ای خواهد بود که باید رونویس تصدیقی که برای ثبت شرکت اصلی در ایران داده شده و اختیارنامه مدیرشعبه ضمیمه آن شود، سپس مبادرت به ثبت شعبه گردد .

4- شعبه برخلاف نمایندگی، نه شخصیت حقوقی مستقل دارد و نه دارایی مستقل ؛ بلکه فقط آدرس آن ، غیر از آدرس مرکز اصلی شرکت است.

5- شعبه شرکت با شرکت وابسته متفاوت است . شرکت وابسته بدین معنی است که شرکت اصلی با اشخاص دیگر سرمایه گذاری کند و با مشارکت یکدیگر، یک شرکت تاسیس کنند که بخشی از سهام آن به شرکت اصلی تعلق دارد. شرکت وابسته ، برخلاف شعبه ، دارای یک شخصیت حقوقی مستقل از شرکت اصلی یا شرکت مادر است.

6- مرجع ثبت شعبه شرکت خارجی، " اداره ثبت شرکت ها و مالکیت صنعتی " واقع در تهران می باشد.

7- هر شرکت خارجی، برای اینکه بتواند به وسیله شعبه یا نماینده به امور تجاری یا صنعتی یا مالی، در ایران مبادرت نماید ، باید در مملکت اصلی خود، شرکت قانونی شناخته شده و در اداره ثبت اسناد تهران به ثبت رسیده باشد.

8- شعبه مزبور ، فقط در حدود موضوع قرارداد مربوط و اختیارات ناشی از آن می تواند در ایران فعالیت کند.

9- در موقع تعیین نام شعبه ، باید دقت شود نام تایید شده عین نام شرکت خارجی با قید شعبه یا نمایندگی باشد و از اختصار نام یا ترجمه آن خودداری شود.

10- مدت فعالیت شعبه، برابر مدت قرارداد بوده و به محض پایان مدت مذکور، فعالیت شعبه نیز در ایران خاتمه خواهد یافت مگر اینکه مدت قرارداد تمدید شود.

11- هر گاه قبل از خاتمه مدت قرارداد ، شعبه شرکت خارجی ، موضوع قرارداد را انجام دهد، یا قرارداد در اثر اختیار فسخ پیش بینی شده، فسخ گردد، فعالیت شعبه شرکت خارجی در ایران خاتمه پیدا خواهد کرد.

12- به موجب قانون ، اشخاصی که مجوز فعالیت آن ها از سوی مراجع ذی ربط لغو می شود مکلفند در مهلت تعیین شده توسط اداره ثبت شرکت ها و موسسات غیر تجاری، نسبت به انحلال شعبه یا نمایندگی و انجام امور تصفیه آن اقدام نمایند.

13- شرکت هایی که مجوز فعالیت آن ها تمدید نمی شود 6 ماه مهلت دارند تا نسبت به انحلال شرکت ثبت شده و انجام امور تصفیه آن اقدام نمایند.

14- شعبه شرکت های خارجی که نسبت به ثبت شعبه خود در ایران اقدام نموده و به فعالیت می پردازند موظفند هر سال گزارش سالانه شرکت اصلی مشتمل بر گزارش های مالی حسابرسی شده توسط حسابرسان مستقل مقیم در کشور متبوع را به دستگاه ذی ربط ارائه نمایند.

15- اشخاص مزبور موظفند گزارش فعالیت شعبه یا نمایندگی در ایران را همراه با صورت های مالی حسابرسی شده خود ظرف مدت 4 ماه پس از پایان سال مالی به دستگاه های ذی ربط ارسال دارند.

شرکت های خارجی متقاضی ثبت شعبه در ایران ، بایستی اسناد و مدارک ذیل را فراهم نموده و به اداره کل ثبت شرکت ها و موسسات غیرتجاری ارائه نمایند :

الف) پرداخت هزینه تعیین نام به حساب سازمان ثبت اسناد و املاک کشور

ب) تکمیل فرم تعیین نام

ج) درخواست کتبی شرکت

د) کپی مصدق اساسنامه شرکت ، آگهی تاسیس و آخرین تغییرات ثبت شده در مراجع ذی ربط

ه) آخرین گزارش مالی تایید شده شرکت

ی) گزارش توجیهی شامل اطلاعات مربوط به فعالیت های شرکت مشتمل بر :

- اطلاعات مربوط به فعالیت های شرکت

- تبیین دلایل و ضرورت ثبت شعبه در ایران

- تبیین نوع و حدود اختیارات و محل فعالیت شعبه

- برآورد نیروی انسانی ایرانی و خارجی مورد نیاز

ن) ارائه معرفی نامه از دستگاه دولتی در صورتی که دارای قرارداد با آن دستکاه باشند.

ط) ارائه تعهدنامه دائر بر اینکه چنانچه مجوز فعالیت آن ها از سوی مراجع ذی صلاح لغو شود در ظرف مدت معینی که توسط اداره مربوطه ابلاغ می شود نسبت به انحلال شعبه و معرفی مدیر تصفیه اقدام نمایند.

توجه داشته باشید که :

- چنانچه تقاضای ثبت شعبه در ضمن تقاضای ثبت خود شرکت به عمل آید، تقدیم سواد مصدق سند ثبت خود شرکت لازم نخواهد بود.

کلیه اسناد شرکت که در کشور خارجی تهیه می گردد، پس از تایید مرجع ذی ربط ( نظیر مرجع ثبت شرکت ها ) و تایید وزارت خارجه آن کشور بایستی به تایید سفارت یا نمایندگی جمهوری اسلامی ایران در آن کشور برسد و پس از ترجمه رسمی به فارسی و تایید اداره فنی دادگستری اصل و ترجمه آن به اداره فوق الذکر ارائه گردد.